Handboek auteursrecht (deel 16): veelgestelde vragen i.v.m. collectieve beheersvennootschappen

Dit zestiende deel van het Handboek auteursrecht bevat veelgestelde vragen in verband met collectiebeheersvennootschappen, alsook de bijbehorende antwoorden.

Inhoud

Factuur van beheersvennootschappen aanvaarden?
Dubbele betaling beheersvennootschappen?
Aanvechten vaststellingen van agent beheersvennootschap?
Factuur van Reprobel?
Raming van Reprobel over gemaakte kopieën betwisten?
Factuur billijke vergoeding?
Laattijdige aangifte van billijke vergoeding?
Betalingsverzoek billijke rechten voor evenement ondanks jaarovereenkomst?
Terugvordering billijke vergoeding voor meerdere jaren?
Zelf als rechthebbende te laat auteursrechtenvergoeding ontvangen?
Zelf als rechthebbende te weinig auteursrechtenvergoeding ontvangen?
Andere delen van het Handboek auteursrecht
Auteurs Handboek auteursrecht

Factuur van beheersvennootschappen aanvaarden?

Moet ik een factuur aanvaarden van een beheersvennootschap voor een werk dat, of een prestatie die geen deel uitmaakt van het repertoire van die vennootschap?

In principe mag een beheersvennootschap geen rechten innen voor het gebruik van een werk of een prestatie waarvan het beheer niet aan haar werd toevertrouwd door de rechthebbende.

Op dat principe bestaan echter uitzonderingen voor de inning van

de vergoeding voor privékopie,
de vergoeding voor reprografie,
de vergoeding voor openbare uitlening en
de billijke vergoeding,

die verschuldigd zijn aan uitvoerende kunstenaars en aan producenten van fonogrammen (gevallen van wettelijke licenties).

De inning van die rechten wordt namelijk binnen het systeem van wettelijke licenties zo georganiseerd dat de rechthebbende niet kan weigeren zijn toestemming te geven voor de exploitatie van zijn werken of prestaties, voor zover hij een billijke vergoeding ontvangt voor het gebruik van zijn werken of prestaties. Het bedrag van die vergoeding wordt vastgelegd door reglementaire teksten.

Zo is ook de inning van het kabelrecht onttrokken aan het principe van het exclusieve recht van de rechthebbenden, maar er is geen vergoeding vastgelegd door een reglementaire tekst. Het betreft een geval van verplicht collectief beheer. Het komt toe aan de beheersvennootschappen om de tarieven voor de exploitatie van werken en prestaties via doorgifte via de kabel vast te leggen.

In de aangehaalde gevallen, ongeacht of het werk of de prestatie al dan niet deel uitmaakt van het repertoire van de vennootschap die instaat voor de inning, zijn de rechten verschuldigd zodra is voldaan aan de gebruikscriteria die zijn vastgelegd door ofwel de reglementaire teksten ofwel de beheersvennootschappen.

Als de uitvoerende kunstenaars en de producenten van fonogrammen op zekere wijze hebben afgezien van de billijke vergoeding die hen verschuldigd is, mag de beheersvennootschap die niet innen.

Als je daarbij van een wettig belang doet blijken, kun je ter plaatse of schriftelijk het gehele repertoire van een beheersvennootschap raadplegen.

Kan ik inzage krijgen in het repertoire van een beheersvennootschap?

Ja.

Je vraagt dit aan de beheersvennootschap in kwestie, indien je wenst te weten of een werk deel uitmaakt van het repertoire van een beheersvennootschap.

Je moet daarbij wel een wettig belang doen blijken.

De beheersvennootschap moet u binnen een termijn van drie weken vanaf de ontvangst van uw verzoek antwoorden (artikel XI.255 Wetboek van economisch recht).

Dubbele betaling beheersvennootschappen?

Ik heb de auteursrechten al betaald en er wordt mij nog een factuur gestuurd. Is dat geen dubbelop?

Het kan dat u voor het gebruik van een werk meerdere facturen ontvangt.

De reden hiervoor is dat bij de creatie van een werk vaak meerdere makers betrokken zijn. Een liedje, bijvoorbeeld, wordt geschreven door een componist en een tekstschrijver, zonder dat die twee functies noodzakelijk in één en dezelfde persoon zijn verenigd. Zo ook is de zanger niet noodzakelijk de componist, en bij de opname van de muziekband zijn meerdere muzikanten, een gitarist, pianist, drummer,... betrokken. Tot slot zal ook de financiële inbreng van de producer nodig zijn om ervoor te zorgen dat het werk tot stand kan komen.

Die verschillende personen beschikken elk over een exclusief recht om de reproductie of de communicatie van het werk toe te staan of te verbieden. Die rechthebbenden verenigen zich doorgaans in beheersvennootschappen, waaraan ze een mandaat toevertrouwen voor het beheer van de rechten die verbonden zijn aan hun werken of prestaties. Wanneer je een werk wilt reproduceren of verspreiden, moet je bijgevolg een veelheid aan toestemmingen verkrijgen.

De facturen kun je krijgen van ofwel de beheersvennootschappen, ofwel van de rechthebbenden zelf, wanneer die ervoor hebben gekozen hun rechten zelf te beheren.

Bovendien kan het gebruik van een werk betrekking hebben op verschillende exploitatiewijzen van dat werk. Zo kan een muzikaal werk eerst worden gereproduceerd op een geluidsdrager, om vervolgens aan een publiek te worden meegedeeld. Dit zal onvermijdelijk de toepassing van twee afzonderlijke tariefregels met zich meebrengen, en bijgevolg de ontvangst van twee facturen die daarop betrekking hebben.

Meerdere initiatieven beogen de vereenvoudiging op dit vlak. Wanneer je bijvoorbeeld muziek wenst uit te zenden, kun je je aangifte voor zowel de auteursrechten (SABAM) als voor de naburige rechten (billijke vergoeding) doen via de website eengemaakte aangifte.

Ook het afspelen van muziek op de werkvloer wordt voor zowel de auteursrechten als de naburige rechten geregeld door hetzelfde portaal met de naam Unisono.

Aanvechten vaststellingen van agent beheersvennootschap?

Kan ik de vaststellingen van een door een beheersvennootschap aangewezen agent betwisten?

De vaststellingen van de agenten door de beheersvennootschappen aangewezen gelden tot het tegendeel is bewezen. De andere bewijsmiddelen van gemeen recht blijven toegelaten (bewijs door getuigen, schriftelijk bewijs of begin van schriftelijk bewijs).

De uitgevoerde vaststellingen door een niet-erkende agent kunnen dus in aanmerking worden genomen, maar hebben geen particuliere bewijswaarde. (De agenten worden erkend op basis van artikel XI.269 Wetboek van economisch recht, en beëdigd overeenkomstig artikel 572 van het Gerechtelijk Wetboek.)

De erkende agenten hebben geen enkele bevoegdheid van gerechtelijke politie. Ze hebben dus enkel het recht op zoek te gaan naar informatie binnen dezelfde grenzen als een gewone burger. Ze hebben geen bevoegdheid om zich toegang te verschaffen tot privéplaatsen of, behalve in de gevallen bepaald door de wet, om zich kopieën van bepaalde documenten te laten overhandigen.

Ze kunnen alleen maar feiten vaststellen die mogelijkerwijs een inbreuk vormen op de rechten erkend door de Auteurswet, voor zover die feiten plaatsgrijpen op een publieke plaats.

Aangezien de vaststellingen van een erkende agent gelden tot bewijs van het tegendeel, moet de gebruiker in geval van betwisting die vaststellingen weerleggen, aan de hand van bewijzen. Hij moet in eerste instantie deze vaststellingen betwisten bij de betrokken beheersvennootschap(pen). Dat bewijs kan met alle rechtsmiddelen worden geleverd (getuigen, schriftelijk bewijs, vermoedens, begin van bewijs bij geschrift...).

De controledienst van de vennootschappen voor het beheer van de auteursrechten is bevoegd om de wettelijkheid van de bevindingen van de erkende agenten na te gaan.

Factuur van Reprobel?

Reprobel stuurt mij een factuur, maar ik fotokopieer geen auteursrechtelijk beschermde werken. Wat moet ik doen?

Als je geen auteursrechtelijk beschermd werk reproduceert, moet je dat meedelen aan Reprobel. Dit kun je doen

per (aangetekende) brief,
per e-mail (questions@reprobel.be),
per fax (02 551 08 85).

Vermeld steeds je Reprobelnummer.

Reprobel mag je geen factuur sturen louter omdat je een apparaat hebt (kopieertoestel, fax, scanner,...).

Je moet wel de evenredige vergoeding voor reprografie betalen als je auteursrechtelijk beschermde werken reproduceert.

Contact: Reprobel, de Meeûssquare 23 bus 3, 1000 Brussel

Raming van Reprobel over gemaakte kopieën betwisten?

Hoe kan ik de raming van Reprobel over het aantal kopieën van beschermde werken die ik zou gemaakt hebben, betwisten?

Indien je niet akkoord gaat met de raming van Reprobel en niet wenst over te gaan tot betaling, moet je Reprobel aanschrijven en uitleggen waarom je het aantal gefactureerde kopieën betwist.

Je kunt dit doen

per (aangetekende) brief,
per e-mail,
per fax (02 551 08 85).

Vermeld steeds je Reprobelnummer.

Indien er geen oplossing volgt, kan Reprobel een of meerdere deskundige(n) aanstellen, hetzij in onderling overleg met jou, hetzij op eigen initiatief.

De deskundige maakt een raming van het aantal kopieën van beschermde werken die je tijdens de beschouwde periode maakte.

Als Reprobel de deskundige aanstelde, moet het de kosten betalen die de deskundige maakte. Als Reprobel de deskundige aanstelde in overleg met jou, dan delen Reprobel en jij de kosten.

Contact: Reprobel, de Meeûssquare 23 bus 3, 1000 Brussel

Factuur billijke vergoeding?

Wat is de billijke vergoeding en wie mag ze me facturen?

De billijke vergoeding is de vergoeding die je verschuldigd bent aan de beheersvennootschappen die de uitvoerende kunstenaars en de producenten vertegenwoordigen.

Je moet deze vergoeding betalen wanneer je in een publieke ruimte opgenomen muziek (cd, mp3, radio,...) afspeelt.

SIMIM (vertegenwoordigt de producenten) en PlayRight (vertegenwoordigt de uitvoerende kunstenaars) staan in voor de inning van de billijke vergoeding. Zij hebben Outsourcing Partners nv en Honebel cv (voor de Horeca) opdracht gegeven om de billijke vergoeding te innen.

Indien je niet betaalt, kan het incassobureau Intrum nv optreden.

Laattijdige aangifte van billijke vergoeding?

Voor de organisatie van een tijdelijke activiteit ontvang ik een factuur met een bijkomend forfaitair tarief op de billijke vergoeding wegens laattijdige aangifte. Mag de firma die de billijke vergoeding factureert zo’n extra bedrag vragen?

Dat mag.

Een tijdelijke activiteit moet je minstens vijf werkdagen voorafgaand aan de activiteit aangeven bij de betrokken beheersvennootschappen. Doe je dat niet, dan mag de beheersvennootschap je een bijkomend forfaitair bedrag vragen. Dit bedraagt 15% van de billijke vergoeding, met een minimum van 125,24 euro (dit bedrag wordt geïndexeerd).

Betalingsverzoek billijke rechten voor evenement ondanks jaarovereenkomst?

Outsourcing Partners nv of Honebel cv, die voor de inning van de billijke vergoeding gemandateerd zijn, sturen mij een betalingsverzoek voor een evenement terwijl er voor de zaal waarin het evenement plaatsvindt al een jaarovereenkomst is afgesloten. Kan dit?

Ook als voor de zaal waar het evenement plaatsvindt, een jaarovereenkomst gesloten is voor de billijke vergoeding, kun je nog een betalingsverzoek voor billijke vergoeding krijgen.

Een jaarovereenkomst dekt immers niet noodzakelijk alle evenementen. Als er een jaarovereenkomst “met drank” gesloten werd en je organiseert een evenement “met dans”, dan is dit evenement niet door de jaarovereenkomst gedekt. Je moet een specifieke aangifte voor het evenement indienen.

Een jaarovereenkomst waarbij evenementen “met drank” gedekt worden, omvat zowel de evenementen waar drank verkrijgbaar is, als deze waar geen drank verkrijgbaar is.

Ter herinnering, SIMIM (vertegenwoordigt de producenten) en PlayRight (vertegenwoordigt de uitvoerende kunstenaars) zijn de beheersvennootschappen die de billijke vergoeding innen. Zij hebben Outsourcing Partners nv en Honebel cv (voor de Horeca) gemandateerd om de inningen te verrichten.

In geval van het uitblijven van betaling kan het incassobureau Intrum nv optreden.

Nuttige adressen:

Outsourcing Partners nv, Martelaarslaan 53-55, 9000 Gent, tel: 02 710 51 00 (elke werkdag van 9.00 tot 15.30 uur), fax: 02 710 51 10
Honebel cv, Sint-Goriksstraat 10, 1000 Brussel, tel: 02 514 27 33 (elke werkdag van 9u tot 12u en van 13u tot 16u)

Terugvordering billijke vergoeding voor meerdere jaren?

Outsourcing Partners nv of Honebel cv die voor de inning van de billijke vergoeding gemandateerd zijn, sturen een betalingsverzoek waarin de billijke vergoeding voor meerdere jaren wordt teruggevorderd. Kan dit?

Indien je op een publieke plaats (winkel, café,...) opgenomen muziek afspeelt, moet je een billijke vergoeding betalen (overeenkomstig art. 42 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten, BS 27 juli 1994).

De billijke vergoeding kan tot vijf jaar terug gevorderd worden op voorwaarde dat er tijdens deze periode effectief opgenomen muziek werd afgespeeld. De inningsvennootschap moet wel bewijzen dat je tijdens de door hen gevorderde periode daadwerkelijk muziek afspeelde.

Als je een dergelijk betalingsverzoek ontvangt en je gaat hiermee niet akkoord, dan moet je de inningsvennootschap van de billijke vergoeding een aangetekende brief sturen. Daarin vraag je om de bewijzen waaruit blijkt dat je de voorgaande jaren opgenomen muziek op een publieke plaats afgespeeld heeft.

Ter herinnering, SIMIM (vertegenwoordigt de producenten) en PlayRight (vertegenwoordigt de uitvoerende kunstenaars) staan in voor de inning van deze billijke vergoeding. Zij hebben Outsourcing Partners nv en Honebel cv (voor de Horeca) gemandateerd om de inningen te verrichten.

In geval van het uitblijven van betaling kan het incassobureau Intrum nv optreden.

Nuttige adressen

Outsourcing Partners nv, Martelaarslaan 53-55, 9000 Gent, tel: 02 710 51 00 (elke werkdag van 9.00 tot 15.30 uur), fax: 02 710 51 10

Honebel cv, Sint-Goriksstraat 10, 1000 Brussel, tel: 02 514 27 33 (elke werkdag van 9u tot 12u en van 13u tot 16u)

Zelf als rechthebbende te laat auteursrechtenvergoeding ontvangen?

Ik ben rechthebbende en denk dat mijn beheersvennootschap mij te laat heeft betaald. Wat kan ik doen?

De beheersvennootschappen moeten de nodige maatregelen treffen om de rechten die zij innen binnen de 24 maanden na inning te verdelen (artikel XI.252 §2 Wetboek van economisch recht).

Deze bepaling verplicht de beheersvennootschappen eveneens om aan te geven welke rechten niet binnen de 24 maanden na hun inning werden verdeeld, en wat de redenen daarvoor zijn.

Wanneer je rechten niet binnen de 24 maanden werden verdeeld, is het dus aan jou om uitleg te vragen aan je beheersvennootschap.

Wanneer je die niet krijgt, of wanneer je niet tevreden bent met de uitleg, kun je je richten tot de rechtbank. Ofwel signaleer je je probleem bij de dienst die bevoegd is voor de controles op de vennootschappen voor het beheer van auteursrechten en naburige rechten.

Uw probleem signaleren kan via deze webpagina van de FOD Economie.

Zelf als rechthebbende te weinig auteursrechtenvergoeding ontvangen?

Ik ben rechthebbende en denk dat mijn beheersvennootschap mij te weinig heeft betaald. Wat kan ik doen?

Om te weten te komen welk bedrag je door de beheersvennootschap verschuldigd is, raadpleeg de verdelingsregels van je beheersvennootschap. Indien je de verdelingsregels niet ter beschikking heeft, kan deze aanvragen bij je beheersvennootschap. Die laatste is immers gehouden deze door te sturen binnen een termijn van drie weken (artikel XI.252 §1 Wetboek van economisch recht).

Indien je meent dat de regels niet correct toegepast werden, dien je eerst je beheersvennootschap te contacteren en kan je bij hen een klacht indienen waarop je binnen de maand antwoord dient te krijgen. Indien de beheersvennootschap voet bij stuk houdt en je nog steeds niet akkoord gaat, kun je je tot de rechtbank te richten.

Ofwel signaleer je je probleem bij de dienst die bevoegd is voor de controles op de vennootschappen voor het beheer van auteursrechten en naburige rechten. Uw probleem signaleren kan via deze webpagina van de FOD Economie.