Fotocollectie (KOERS. Museum van de Wielersport)
Auteur
Niels Missiaen, projectmedewerker voor KOERS. Museum van de Wielersport
Project
Het project ‘beschreven’ kadert binnen de 'inhaalbeweging digitale collectiedata' (2022-2023). In het project ligt de focus op de registratie, digitalisering en ontsluiting van drie verzamelingen wielerfotografische afdrukken: Charles Aerts, Jules Vanmaele en Hubert Lahousse. Deze verzamelingen wielerfoto’s zijn een onderdeel van de fototheek en maken bijgevolg deel uit van de documentaire collectie van KOERS. Om de dienstverlening te optimaliseren en een nog groter publiek van deze historische wielerfoto’s te laten genieten is een duurzame registratie, digitalisering en ontsluiting van deze verzamelingen cruciaal.
Hierbij werd onder andere gebruik gemaakt van tekstherkenning en crowdsourcing. Beschrijvingen van vrijwilligers worden nadien gevalideerd, de data wordt opgeschoond en verrijkt richting ontsluiting in adlib en uiteindelijk publicatie op serviceKOERS.
Dit fotoproject geldt als referentie voor het ontsluiten van toekomstig fotomateriaal. Voor de registratie zal verder ingezet worden op crowdsourcing.
Dataset
In het project ‘beschreven’ werden drie verzamelingen wielerfoto’s onder handen genomen: Charles Aerts, Jules Vanmaele en Hubert Lahousse.
De collectie van verzamelaar Charles Aerts omvat ongeveer 25.000 foto’s, reproducties, knipsels, verzamel-, prent- en postkaarten van nationale en internationale renners. Die overspannen samen de periode van het eind van de 19de eeuw tot het begin van de 21e eeuw.
Jules Vanmaele was in het interbellum actief als persfotograaf op grote en kleine wedstrijden in West- en Oost-Vlaanderen. De collectie omvat 4000 wedstrijdfoto’s uit de periode 1923-1956 met een focus op de jaren 1936-1947.
De fotocollectie van sportaproost Hubert Lahousse bestaat uit 2000 fiches van renners en rensters (binnen- en buitenland) aan de start van regionale wedstrijden in Zuid-West-Vlaanderen. De fiches gaan telkens vergezeld met een foto en dateren uit de jaren 1970-1990.
Gebruik
Dit dataprofiel kan als voorbeeld dienen voor instellingen die aan de slag willen gaan met de registratie van hun fotomateriaal.
Dataprofiel
| Invulboek | [Adlib/Axiell] | technische eigenschappen | beschrijvingsregels | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # | element | veld | element | veld | voorbeeld | data type | verplicht | herhaalbaar | terminologie | invulinstructie |
| 1 | Bewaarinstelling | Naam bewaarinstelling | Objecten > Identificatie > Identificatie | Instellingsnaam (BA) | KOERS. Museum van de Wielersport | trefwoord | verplicht | uniek | gecontroleerde lijst | Noteer de officiële naam van de organisatie |
| 2 | Objectnummer | Waarde objectnummer | Objecten > Identificatie > Identificatie | Objectnummer (IN) | AC13698 | string | verplicht | uniek | / | Kies een nummer uit de deelcollectie in kwestie |
| 3 | Collectie | Naam collectie | Objecten > Identificatie > Identificatie | Collectie (CL) | fototheek | trefwoord | verplicht | uniek | AAT | Kies een deelcollectie volgens collectieindeling van de instelling |
| 4 | Objectcategorie | Term objectcategorie | Objecten > Identificatie > Objectnaam | Objectcategorie (OC) | audiovisuele materialen | trefwoord | verplicht | uniek | AAT | Kies een deelcategorie volgens categorieindeling van de instelling |
| 5 | Objectnaam | Term objectnaam | Objecten > Identificatie > Objectnaam | Objectnaam (OB) | foto | trefwoord | verplicht | herhaalbaar | AAT | Noteer, indien mogelijk, met één term om welk soort object het gaat
Bijvoorbeeld: foto - reproductie - verzamelkaart - prentkaart - postkaart - reclamekaart - knipsel - karikatuur - spotprent - kalender - sticker |
| 6 | Titel | Titel | Objecten > Identificatie > Titel en beschrijving | Titel (TI) | Foto van Alain Maréchal, Wereldkampioenschap baanwielrennen, Frankfurt, 1966 | vrije tekst | verplicht | uniek | / | Objectnaam van wie, wedstrijd, locatie, jaartal
Gebruik maximaal 3 renners in de titel > 3 renners: gebruik ploegnaam of werk overkoepelend, vb. Foto voor de start van de Zesdaagse van Gent, Gent, 1912 Indien dit niet mogelijk is: vermeld alle renners |
| 7 | Materiaal | Term materiaal | Objecten > Fysieke kenmerken > Materialen | Materiaal (MA) | papier | trefwoord | verplicht | herhaalbaar | AAT | Vul het materiaal in waaruit het object vervaardigd is |
| 8 | Materiaal | Beschrijving materiaal | Objecten > Fysieke kenmerken > Fysieke beschrijving | Materiaalbeschrijving (MB) | reproductie van een foto op printpapier | vrije tekst | facultatief | herhaalbaar | / | Beschrijf de materialen gebruikt bij de vervaardiging van een object |
| 9 | Techniek | Term techniek | Objecten > Fysieke kenmerken > Technieken | Techniek (TK) | gefotografeerd | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | AAT | Vul de techniek in waarmee het object of een deel ervan werd vervaardigd
Bijvoorbeeld: gefotografeerd - getekend - gedrukt - handgeschreven |
| 10 | Afmetingen | Beschrijving afmeting | Objecten > Fysieke kenmerken > Afmetingen | Afmeting (DI) | hoogte | trefwoord | verplicht | herhaalbaar | gecontroleerde lijst | Noteer de dimensie die gemeten wordt zonder leestekens of hoofdletters, bv. hoogte of breedte |
| 11 | Afmetingen | Waarde afmeting | Objecten > Fysieke kenmerken > Afmetingen | Waarde (WA) | 10.5 | getal | verplicht | herhaalbaar | / | Noteer zo nauwkeurig mogelijk de numerieke waarde van de afmeting. Gebruik een decimale punt, geen komma |
| 12 | Afmetingen | Eenheid afmeting | Objecten > Fysieke kenmerken > Afmetingen | Eenh. (EE) | cm | trefwoord | verplicht | herhaalbaar | gecontroleerde lijst | Gebruik cm als eenheid |
| 13 | Afmetingen | Precisie afmeting | Objecten > Fysieke kenmerken > Afmetingen | Precisie (PR) | exact | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | gecontroleerde lijst | Noteer de mate van exactheid voor een bepaalde afmeting |
| 14 | Toestand | Term toestand | Objecten > Toestand/conservering > Toestand | Toestand (TO) | goed | trefwoord | verplicht | uniek | gecontroleerde lijst | Gebruik één van deze trefwoorden om de toestand van een object aan te duiden: goed - redelijk - matig - slecht |
| 15 | Vaste standplaats | Identificatie vaste standplaats | Objecten > Standplaats/toekomstige verplaatsingen > Vaste standplaats | Naam (NL) | WM_02024 | trefwoord | verplicht | uniek | gecontroleerde lijst | Kies de vaste standplaats |
| 16 | Huidige standplaats | Identificatie huidige standplaats | Objecten > Standplaats/toekomstige verplaatsingen > Huidige standplaats | Huidige standplaatsnaam (2A) | WM_02024 | trefwoord | verplicht | uniek | gecontroleerde lijst | Kies de huidige standplaats |
| 17 | Titel | Korte beschrijving | Objecten > Identificatie > Titel en beschrijving | Beschrijving (BE) | Foto van de Fransman Alain Maréchal tijdens het Wereldkampioenschap baanwielrennen. De wedstrijd werd verreden te Frankfurt op 29 augustus 1966. Maréchal rijdt met zijn pistefiets achter een zware derny die bestuurd wordt door zijn gangmaker Laval. Hij draagt een stayershelm en een wielertrui met korte mouwen. Laval heeft een stayershelm op en draagt borstnummer 1. In de rechterrand is een Engelstalige getypte strook aangebracht met vermelding van datum en locatie van het Wereldkampioenschap baanwielrennen 1966. | vrije tekst | verplicht | herhaalbaar | / | Objectnaam + na(a)m(en) renner(s) + visuele beschrijving van wat je ziet op de voorzijde, gevolgd door wat je ziet op de achterzijde, in volzinnen
Indien aanwezig zeker volgende elementen vermelden: houding renner, kledij en opschriften (inhoud-taal-plaats). Denk vooral aan: namen van vervaardigers, sponsors, fietsenmerk Vermeld bij wedstrijdfoto's de wedstrijdnaam, locatie en (exacte) datering |
| 18 | Titel | Auteur korte beschrijving | Objecten > Identificatie > Titel en beschrijving | Beschrijver (B3) | Missiaen, Niels | vrije tekst | facultatief | herhaalbaar | / | Noteer de naam van de auteur van de tekst in het veld Korte beschrijving (structuur: familienaam, voornaam) |
| 19 | Titel | Datum titel | Objecten > Identificatie > Titel en beschrijving | Datum (B4) | 2023-06-27 | datum | facultatief | herhaalbaar | / | Noteer de datum waarop de titel van het object is toegekend |
| 20 | Vervaardiger | Naam vervaardiger | Objecten > Vervaardiging/datering > Vervaardiging | Vervaardiger (VV) | Picoche, Adolphe | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | Wikidata, RKD, Directory of Belgian Photographers of eigen thesaurus | Indien gekend: invullen verplicht
Geef de officiële of de meest gebruikte naam en voorna(a)m(en) van de vervaardiger(s) van het object. Dit kan een persoonsnaam, een groepsnaam of een organisatienaam zijn. Persoonsnamen worden genoteerd als naam, voornaam. Indien gekend worden zowel ontwerpers als uitvoerend makers vermeld. |
| 21 | Vervaardiger | Rol vervaardiger | Objecten > Vervaardiging/datering > Vervaardiging | Rol (FU) | fotograaf | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | AAT | Noteer de meest specifieke rol van de vervaardiger
Bijvoorbeeld: fotograaf - fotostudio - uitgever - drukker - persagentschap - opdrachtgever - tekenaar |
| 22 | Plaats vervaardiging | Naam plaats vervaardiging | Objecten > Vervaardiging/datering > Vervaardiging | Plaats (VP) | Milaan | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | GeoNames | Gebruik de Nederlandstalige plaatsnaam |
| 23 | Datering | Begindatum | Objecten > Vervaardiging/datering > Datering | Datering van (DS) | 1966-08-29 | datum | facultatief | herhaalbaar | / | Indien gekend: invullen verplicht
Jaartal Enkel wanneer exacte datum gekend is noteren als: JJJJ-MM-DD |
| 24 | Datering | Einddatum | Objecten > Vervaardiging/datering > Datering | Datering tot (DE) | 1966-08-29 | datum | facultatief | herhaalbaar | / | Indien gekend: invullen verplicht
Jaartal Enkel wanneer exacte datum gekend is noteren als: JJJJ-MM-DD |
| 25 | Datering | Precisie begindatum | Objecten > Vervaardiging/datering > Datering | Precisie (DR) | exact | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | gecontroleerde lijst | Gebruik 'exact' als er een exacte datum (JJJJ-MM-DD) of exact jaartal gekend is.
Niet invullen als datering een periode is |
| 26 | Datering | Precisie einddatum | Objecten > Vervaardiging/datering > Datering | Precisie (DR) | exact | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | gecontroleerde lijst | Gebruik 'exact' als er een exacte datum (JJJJ-MM-DD) of exact jaartal gekend is.
Niet invullen als datering een periode is |
| 27 | Datering | Toelichting datering | Objecten > Vervaardiging/datering > Datering | Bijzonderheden (DO) | Datering voorzijde 1952-1954. Datering achterzijde: 1910-1918 | vrije tekst | facultatief | herhaalbaar | / | Invullen wanneer er een dubbele datering is.
Maak een onderscheid tussen de datering voor de foto op de voorzijde en de datering voor de foto op de achterzijde |
| 28 | Verwervingsnummer | Waarde verwervingsnummer | Objecten > Verwerving > Verwerving | Verwervingsnummer (HF) | BR2014-0037 | vrije tekst | facultatief | uniek | / | Vul een uniek nummer in voor de informatie over de verwerving van een object of een groep van objecten |
| 29 | Verwervingsdatum | Waarde verwervingsdatum | Objecten > Verwerving > Verwerving | Datum (VD) | 2014-02-07 | datum | facultatief | uniek | / | Indien gekend: invullen verplicht
Vul in volgens: JJJJ-MM-DD |
| 30 | Verwervingsmethode | Term verwervingsmethode | Objecten > Verwerving > Verwerving | Methode (VW) | aankoop | trefwoord | facultatief | uniek | gecontroleerde lijst | Indien gekend: invullen verplicht (geïnspireerd op AAT)
Bijvoorbeeld: aankoop - schenking - bruikleen - ruil - vondst |
| 31 | Verwervingsbron | Naam verwervingsbron | Objecten > Verwerving > Verwerving | Van (VN) | Aerts, Charles (erfgenamen) | trefwoord | facultatief | uniek | gecontroleerde lijst | Indien gekend: invullen verplicht
Geef de officiële of de meest gebruikte naam en voorna(a)m(en) in het geval van een persoon, of gebruik de officiële naam van de instelling. Persoonsnamen als volgt noteren: familienaam, voornaam |
| 32 | Huidige eigenaar | Naam huidige eigenaar | Objecten > Eigendomsgeschiedenis | Huidige eigenaar (HE) | KOERS. Museum van de Wielersport | trefwoord | verplicht | uniek | gecontroleerde lijst | Noteer de huidige eigenaar |
| 33 | Opschrift | Type opschrift | Objecten > Opschriften/merken > Opschriften/merken | Soort (IT) | opschrift | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | AAT | Noteer over welk soort opschrift het gaat
Bijvoorbeeld: opschrift - notitie - stempel |
| 34 | Opschrift | Inhoud opschrift | Objecten > Opschriften/merken > Opschriften en merken | Inhoud (TR) | Fra-18 Frankfurt, Aug.29.66 (AP) - Track events of the World Cycling Championship 1966 started today in Frankfurt with the qualifying heats of the amateur motorpaced contest. The first heat was won by French rider Marechal. Driver of the motorcycle is Laval. (AP WIREPHOTO) HJW/STF/DUCKLAU! | vrije tekst | facultatief | herhaalbaar | / | Noteer letterlijk de inhoud van het opschrift op het object |
| 35 | Afgebeeld object | Type afgebeeld object | Objecten > Iconografie > Afgebeeld onderwerp | Soort onderwerp (io) | geografie | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | gecontroleerde lijst | Noteer de soort naam waarmee het afgebeelde object wordt aangeduid |
| 36 | Afgebeeld object | Term afgebeeld object | Objecten > Iconografie > Afgebeeld onderwerp | Onderwerp (ip) | Frankfurt | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | GeoNames, Wikidata of eigen thesaurus | Indien gekend: invullen verplicht
Onderwerp: gebruik de officiële Nederlandstalige wedstrijdnaam indien gekend Gebeurtenis: gebruik de officiële (bij voorkeur Nederlandstalige) wedstrijdnaam + jaartal (vb. Ronde van Vlaanderen 2023) Geografie: gebruik de officiële hedendaagse Nederlandstalige plaatsnaam waar de wedstrijd plaatsvond |
| 37 | Afgebeelde persoon of instelling | Type afgebeelde persoon of instelling | Objecten > Iconografie > Afgebeelde persoon/instelling | Soort naam (ii) | persoon | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | gecontroleerde lijst | Noteer de soort naam waarmee de afgebeelde persoon of instelling wordt aangeduid |
| 38 | Afgebeelde persoon of instelling | Naam afgebeelde persoon of instelling | Objecten > Iconografie > Afgebeelde persoon/instelling | Naam (ij) | Maréchal, Alain | trefwoord | facultatief | herhaalbaar | Mémoire du Cyclisme of Wikidata | Indien gekend: invullen verplicht
Persoonsnamen als volgt noteren: familienaam, voornaam Ploegnamen noteren zoals in Mémoire du Cyclisme maar zonder de spaties voor en na een koppelteken |
| 39 | Identificatie reproductie | Persistente URI Reproductie | Beelddocumentatie: Reproductiegegevens > Identificatie | Reproductie referentie (FN) | 372f0533-4958-6ef6-33da-dfa2c96c746d | URI | facultatief | herhaalbaar | / | Komt overeen met 1 digitale representatie |
| 40 | Recht | Toelichting recht | Objecten > Rechten | Bijzonderheden (RO) | CC-BY-SA | trefwoord | facultatief | uniek | CC-licentie | Kies de bijhorende licentie zoals vastgelegd met rechthebbende |